Januari 2012
Het is de bedoeling om op deze pagina aandacht te besteden aan de 'Griekse crisis'. Er is veel aan de hand in Griekenland, dat weet iedereen die het nieuws volgt. Maar niet iedereen is even goed op de hoogte van wat er zich nu werkelijk in Griekenland afspeelt.

Via de Nederlandse media is er een beeld ontstaan dat Grieken zelf de schuld zijn van al hun problemen. Ze zouden lui zijn, liever staken dan werken, geen belasting betalen en al op hun 50e met pensioen gaan. Daardoor zou het land op het randje van faillessement zijn gebracht en nu geld nodig hebben van Europa. Het wordt nu gezien alsof de Nederlandse belastingbetaler Griekenland helpt en op de been houdt. Maar klopt dit beeld wel? Het is een complex onderwerp en we zullen proberen beetje bij beetje uit te leggen wat er aan de hand is.

Sinds het IMF en de Troika zijn intrede deden in Griekenland, zijn er voortdurend strenge maatregelen afgekondigd. De Griekse regering moest onder druk van het IMF allerlei maatregelen erdoor drukken die een lastenverzwaring betekenden voor de Griekse burger. Zo werden eerst de salarissen in de ambtelijke sector gekort, terwijl nu ook de salarissen in de prive-sector aan de beurt komen. Pensioenen zijn diverse malen gekort. Kortingen kunnen oplopen tot 30 of 40 %. Het BTW-tarief is enkele malen verhoogd (is nu 23 %) waardoor alle levensmiddelen en produkten duurder zijn geworden. Benzine, stookolie, electriciteit en gas zijn in de loop van twee jaar allemaal fors duurder geworden.




Er zijn de afgelopen maanden diverse belastingen ingevoerd. Als het ware van de een op de andere dag kwam de overheid met o.a. een onroerendgoedbelasting die via de electriciteitsrekening betaald dient te worden. Betaal je niet dan wordt je afgesloten van electriciteit. Deze nieuwe maatregelen zouden eerst eenmalig zijn, maar zoals het er nu uitziet blijven deze maatregelen de komende jaren nog van kracht.

Resultaat van dit alles is dat de algemene koopkracht snel enorm terugliep. Mensen gaven hun geld niet meer uit en zeker niet meer aan luxe-produkten. Daardoor kregen veel winkels en bedrijfjes het erg moeilijk. Het is een kettingreactie. Veel middenstanders hebben de afgelopen tijd hun deuren moeten sluiten omdat het niet meer rendabel was om hun zaak open te houden. De kosten om de zaak open te houden waren hoger geworden dan de opbrengst. Het gaat vaak om familiebedrijfjes en kleine ondernemers. Na sluiting hebben deze ondernemers en hun gezin geen inkomstenbron meer en hun werknemers komen op straat te staan.

De kans om ander werk te vinden is nagenoeg nihil -bedrijven ontslaan nu liever personeel dan dat ze mensen aannemen- en de werkloosheid is het afgelopen jaar enorm gestegen. Werkloosheidsuitkeringen zijn minimaal (alleen voor IKA- verzekerden, niet voor ondernemers) en duren hooguit een jaar. Een bijstands- uitkering bestaat in Griekenland niet. Men moet daarna terugvallen op familie of op een zelfvoorzienend bestaan.

De koopkracht neemt nog steeds af, veel bedrijfjes staan op de rand van sluiting, de werkloosheid neemt nog steeds toe, spaargelden worden opgemaakt maar veel gezinnen weten nu al echt niet meer hoe zij de eindjes nog aan elkaar moeten knopen. Vooral in Athene schijnt het aantal daklozen de afgelopen maanden enorm te zijn toegenomen. Ze konden de huur van hun appartement niet meer opbrengen en zijn op straat komen te staan. Kinderen vallen op school flauw van de honger. Op het platteland en de eilanden is de situatie misschien iets minder erg doordat mensen er kunnen leven van hun moestuintje, fruitbomen, geiten en kippen.

Vooral voor net afgestudeerde jongeren zijn de vooruitzichten kansloos. Onder de leeftijdsgroep 18 - 24 jaar is de werkloosheid enorm. Velen zoeken dan ook naar een kans om Griekenland te verlaten en werk te vinden in het buitenland.

De Griekse bevolking ervaart de opgelegde maatregelen als geheel onrechtvaardig. De gewone burger is immers niet de oorzaak van de ontstane crisis. Er is waarschijnlijk niemand die nog vertrouwen heeft in de Griekse regering danwel in het beleid van het IMF en Europa. Het is een deprimerende toestand en veel mensen zijn dan ook teneergeslagen of ronduit depressief. Het lijkt allemaal geen zin meer te hebben, hoe hard je ook je best doet. Het leven is uiterst onzeker geworden en niemand die nog licht ziet aan het eind van de tunnel.

De geldbedragen die elke paar maanden door Europa naar Griekenland worden gestuurd zijn waarschijnlijk voornamelijk bedoeld om de overheidsdiensten draaiende te houden danwel om de bankensector overeind te houden. In ieder geval ziet de gewone burger hier niets van terug. In tegendeel, hij moet nu dubbel zo hard werken dan voorheen, tegen minder inkomen.

De Griekse economie is in 2011 met 7 % gekrompen en ondertussen gaan de besprekingen voort. Er wordt gesproken over nog weer nieuwe bezuinigingsmaatregelen. Griekenland moet in 2012 namelijk nog ergens 2 biljoen euro's vandaan weten te halen...

Februari 2012
De hoeveelheid daklozen in het centrum van Athene is het afgelopen jaar snel toegenomen. Veel Grieken hebben hun baan verloren, konden daardoor hun huur niet meer betalen en zijn op straat komen te staan. Het gaat hier dus om mensen die goed opgeleid zijn, tot voor kort nog een goede baan hadden en een normaal leven, maar die door de crisis en de bezuinigingsmaatregelen in deze moeilijke situatie terecht zijn gekomen.
Diverse organisaties proberen hulp te verlenen, er worden sporthallen opengesteld en maaltijden verstrekt maar de aantallen zijn groot en Griekenland is hierop niet voorbereid. De kou van de vorige week, met temperaturen rond het vriespunt, maakte het nog eens extra moeilijk en er bleek een ware run te zijn op (tweedehands) dekens en jassen die op de markten worden verkocht.

Zondagavond 12 februari: Het Griekse parlement moet stemmen om akkoord te gaan met het nieuwe 'hulp'pakket in ruil voor nieuwe zware bezuinigingsmaatregelen. Hoewel er de dagen daarvoor door velen gestaakt en geprotesteerd is tegen de nieuwe plannen, stemt het parlement toch met 199 stemmen voor en 74 stemmen tegen en het nieuwe akkoord wordt aangenomen. De tegenstemmers werden de volgende dag inderdaad direkt uit hun partij verwijderd, zoals hen de dagen ervoor werd gedreigd.


Athene, 12 februari 2012. Minstens 500.000 mensen demonstreerden op het Sintagma-plein.
Deze foto werd in de pers echter nergens getoond.

Griekenland ontvangt straks dus opnieuw een enorm bedrag (waar gaat dat geld heen?) maar het enige wat de bevolking zal merken dat zijn de nieuwe bezuinigingsmaatregelen: de salarissen in het bedrijfsleven zullen 20 tot 30 % gekort worden, het minimumloon verlaagd, ook de pensioenen nogmaals verlaagd, 15.000 ambtenaren ontslagen. Bovendien gaat het hele land in de uitverkoop: telecommunicatiebedrijven, vliegvelden, havens, snelwegen en zelfs stranden zullen worden verkocht aan buitenlandse investeerders. Dit staat allemaal in het akkoord dat dezer dagen ondertekend wordt of reeds ondertekend is. In april zullen er weer verkiezingen worden gehouden, maar de akkoorden die nu ondertekend gaan worden zullen bindend zijn, daar kan een volgende regering niets aan ongedaan maken.

Ik merk dat mensen langzamerhand in paniek raken. Niet alleen omdat ze het economisch niet meer kunnen bolwerken maar ook vanwege de geruchten die de ronde doen. Zo hoorde ik vandaag berichten als:
-Als burgers straks niet aan hun belastingverplichtingen kunnen voldoen gaan ze zonder pardon de gevangenis in.
-Griekenland komt onder een Engelse wet te vallen die alles van bovenaf zal dicteren. Burgers die in conflict komen met de overheid kunnen dan niet meer via het Griekse recht bezwaar maken maar moeten zich richten tot een rechtbank in Engeland.
-Er zou een internationaal leger in Athene gestationeerd zijn, zogenaamd om het parlementsgebouw te beschermen maar in werkelijkheid om klaar te staan en binnenkort ingezet te kunnen worden tegen het Griekse volk.
-Veel burgers schijnen zich reeds te bewapenen en hebben een wapen in huis voor het geval dat de politie aan de deur komt om hen op te pakken.

Ik weet niet wat er waar is van deze beweringen. Mogelijk circuleren dergelijke berichten op internet. Het geeft in ieder geval wel aan hoe de sfeer hier is: angstig en depressief. Ondertussen gaan stakingsakties en bijeenkomsten in verschillende Griekse steden gewoon door. Het volk wordt opgeroepen om de pleinen op te gaan, dat is namelijk de enige manier om onze stem te laten horen. Tegelijkertijd wordt er vandaag, 18 februari, in heel Europa een solidariteitsaktie gevoerd onder het motto: 'We zijn allemaal Grieken!'.

De Trojka stelt dat het kritisch heeft gekeken naar de financiele huishouding van Griekenland om te kijken waar er bezuinigd zou kunnen worden. Maar in die kritische studie is een post buiten beschouwing gebleven: de uitgaven aan de Griekse defensie. En daar zit nu juist een enorm pijnpunt: de Griekse uitgaven aan wapenmaterieel voor defensie zijn procentueel gezien zo’n beetje de hoogst van alle EU-landen. Griekenland heeft een defensiebudget van 7% BNP en komt daarmee al 2 a 3 keer hoger uit dan de andere EU-landen en in de top 10 wereldwijd. Griekenland heeft altijd beweerd dat dit te maken had met de gespannen verhouding die het met Turkije had, maar sinds beiden in de NAVO zitten zijn die kosten niet meer gerechtvaardigd. Die noodzaak wordt ook nog eens ondergraven door een gerechtelijke onderzoek dat gaande is tegen de oud-minister van Defensie die ervan wordt verdacht voor wel honderden miljoenen aan steekpenningen te hebben aangenomen in verleden jaren. Zo moesten aankopen van dure onderzeeer en gevechtsvliegtuigen per se doorgang vinden, zelfs toen destijds al duidelijk was dat dit te zwaar drukte op de Griekse begroting. De lobby van de wapenindustrie uit met name Duitsland en Frankrijk was erg actief om hun waar aan de Grieken te slijten.

Ik had al eerder gehoord dat er achter de schermen een enorme wapenlobby werkzaam is waarbij vooral Frankrijk en Duitsland betrokken zijn. De Griekse regering schijnt enorm onder druk te worden gezet om, ondanks de crisis, de aankopen van onderzeeers, tanks e.d. gewoon door te laten gaan. Ondertussen wordt de bevolking uitgeperst en pensioenen, uitkeringen en salarissen alsmaar verder verlaagd c.q. afgeschaft. In de MSM hoor je hier dus niets over...

Op protothema.gr: bekendmaking van de laatste bezuinigingsmaatregelen waarover de Griekse regering juist een akkoord heeft bereikt: er gaat (opnieuw) gesneden worden in pensioenen, sociale uitkeringen, belastingen, ambtenaren, gezondheidszorg, gemeentewerken en onderwijs! Geen woord over de defensie- en wapenuitgaven van de staat, de rijke Grieken die in het buitenland hun zwarte geld op hun bankrekening hebben staan, Griekse rederijen en de Grieks-Orthodoxe kerk (die zoveel onroerend goed bezit) die geen van allen belasting hoeven af te dragen. Opnieuw wordt de gewone bevolking verder uitgeperst. Hoelang kan dit in vredesnaam nog zo doorgaan??

Vooral in Athene schijnt de situatie nu toch echt tragisch te worden. Dit horen we van familie en vrienden uit de hoofdstad. Hier op Kreta hebben de meeste mensen nog wel wat inkomsten vanuit het toerisme of ze hebben een moestuin en een paar kippen. Maar degenen die in de grote stad wonen en werkloos zijn, hebben dus echt niets achter de hand. Velen schijnen op straat in vuilnisbakken te zoeken naar een beetje eten. De mensen hebben geen geld meer om boodschappen te doen, om de electriciteitsrekening te betalen, om schoolbenodigdheden voor de kinderen te kopen. Winkels sluiten omdat ze geen omzet meer hebben.

Ondertussen gaan de politici, onder leiding van de troika, gewoon door met het doorvoeren van nieuwe bezuinigingsmaatregelen. Regelmatig worden er door de overheid weer nieuwe 'nood'belastingen ingevoerd. Nu gaan de ondernemers weer strenger aangepakt worden. Ondernemer zijn voortaan ook alle boeren en tuinders. De Griekse economie bestaat natuurlijk voor een groot deel uit eenmansbedrijfjes en kleine familiebedrijfjes. Ambachtsbedrijfjes, agrarische bedrijfjes, tavernes, winkeltjes, e.d. konden zo decennialang in hun brood voorzien.

Ondernemers zullen hoger belast gaan worden, zelfs met een jaarinkomen van 10.000 euro -en dat is een normaal, gemiddeld bedrag- zullen zij 35 % inkomstenbelasting moeten gaan betalen. Dan houd je 6.500 euro bruto over. Daarvan gaan nog allerlei andere belastingen en verplichte verzekeringen af. Hoeveel houdt een gezin dan over om van te leven?

De meeste ondernemers zijn reeds serieus in de problemen geraakt: aan de ene kant is hun omzet sterk gedaald. Aan de andere kant dienen zij steeds meer belastingen en verplichte verzekeringen te voldoen. Dat blijkt een welhaast onmogelijke opgave. Eventuele werknemers worden natuurlijk als eerste ontslagen. Verplichte ziektekostenverzekeringen blijven onbetaald en lopen algauw op tot een enorme schuld. Minderjarige kinderen en bejaarde ouders worden zo mogelijk ingeschakeld als onbetaalde kracht. Alles om maar niet te hoeven sluiten. Sluiten is ook geen optie want een uitkering is er immers niet en werkgelegenheid is er ook niet.

Er gaan nu geruchten dat eind van het jaar de werkloosheidsuitkering voor seizoenswerkers zal worden afgeschaft. Vooral op de eilanden werken veel mensen 's zomers in het toerisme: winkeltjes, restaurantjes, autoverhuur, verhuur van strandbedjes en parasols, etc. Eind oktober eindigt het toeristenseizoen en sluiten de toeristische ondernemingen om pas in april of mei weer open te gaan. Gevolg is dat de werknemers 's winters een ander inkomen moeten zoeken.
Nu is dat op de eilanden niet eenvoudig, daar er behalve een beetje werk in de olijvenoogst, vrijwel niets anders te vinden is. Tot nu toe kwamen seizoenswerkers na twee seizoenen volledig te hebben gewerkt de daaropvolgende wintermaanden in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering van zo'n 300 a 400 euro per maand (afhankelijk van burgerlijke staat en aantal kinderen). Dat was al geen vetpot, maar als nu deze tegemoetkoming inderdaad wordt afgeschaft dan zullen talloze huishoudens helemaal niet meer rond kunnen komen.

Nog een maatregel in het nieuwe bezuinigingspakket: de kinderbijslag gaat afgeschaft worden en in plaats daarvan moeten alle gezinnen belasting gaan betalen over hun kinderen! Ja je leest het goed: 200 euro voor gezinnen met 1 kind, 400 euro bij 2 kinderen, oplopend tot 1.300 euro bij 5 kinderen. Belasting betalen over het aantal kinderen... Dit is dus weer iets nieuws dat ze bedacht hebben om de bevolking nog verder te kunnen uitpersen. Zo gaat dat hier in Griekenland.

Maar goed, het nieuwe bezuinigingspakket moet dus eerst nog wel even goed gekeurd worden door het parlement. En dit zou begin volgende week moeten gaan gebeuren (week van 29 oktober). Ondertussen neemt de organisatie van verzet onder de bevolking echter serieuze vormen aan. Voor komende zondag (28 oktober, dag van oxi, een nationale 'feest'dag), zijn er in diverse steden bijeenkomsten gepland door groepen die de bevolking oproepen zondag c.q. maandag de straat op te gaan.

Zo te zien kunnen dit nog heel spannende dagen gaan worden.